རྒྱ་ནག་གི་འཕྲུལ་རིགས་དཔལ་འབྱོར་དང་དེ་བཞིན་ཉིན་རེ་བཞིན་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཟོག་སྦྲེལ་དྲ་བའི་བདེ་འཇགས་འཇིགས་སྣང་། Digital Economy of China and the growing security threat of its IoTs

བསྡོམས་ཚིག། རྒྱ་ནག་གི་འཕྲུལ་རིགས་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་མྱུར་ཚད་འདི་འགྲན་ཐུབ་མཁན་ཉུང་ཤས་ལས་མེད། འཕྲུལ་རིགས་དཔལ་འབྱོར་ནི་ཐད་ཀར་རམ་གཞན་བརྒྱུད་ཀྱི་སྒོ་ནས་གནས་ཚུལ་དང་ཆ་འཕྲིན་ལག་རྩལ་བེད་སྤྱད་དེ་ཐོན་ཁུངས་བགོ་བཤའ་རྒྱག་པར་སློབ་སྟོན་དང་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ཇེ་ཆེར་གཏོང་བའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རྣམ་པ་ཞིག་ཏུ་རྒྱུར་ཡོད། ཁ་ཤས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་གསར་པའམ་ཡང་ན་དྲ་རྒྱའི་དཔལ་འབྱོར་ཡང་ཟེར། མགྱོགས་མྱུར་དཔལ་འབྱོར་གསར་པ་འདི་རྒྱུད་རྒྱ་ནག་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྒུལ་ཤུགས་གལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད། རྒྱ་ནག་གི་འཕྲུལ་རིག་དཔལ་འབྱོར་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་འཐབ་ཇུས་ཀྱི་འགག་རྩའི་མ་ལག་ཅིག་ཏུ་གྱུར་ནས་བྱ་དགའ་སྤྲོད་པ་དང་། སྲིད་ཇུས་གསར་པ། བཅའ་ཁྲིམས་གསར་པ་བཅས་ཀྱི་ལམ་ཕྱོགས་ཞིབ་ཕྲ་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད། གནས་ཚུལ་མང་དག་ཞིག་དང་། སྤྲིན་རྩིས། ཟོག་སྦྲེལ་དྲ་བ། ལྕགས་སྒྲོག་དུམ་བུ། མིས་བཟོས་རིག་སྟོབས། 5G  དྲ་རྒྱའི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་བཅས་ནི་འཕྲུལ་རིགས་དཔལ་འབྱོར་ཁྲོད་དུ་རྩ་བའི་ནུས་པ་ཐོན་པའི་ལག་རྩལ་ཡིན། ༢༠༢༡ ལོའི་ཟླ་ ༣…

5G དྲྭ་རྒྱའི་གསར་བརྗེའི་དུས་རབས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་གི་ལག་རྩལ་མི་རིགས་རིང་ལུགས། Chinese Techno-nationalism in the age of 5G revolution

འཛམ་གླིང་ཧྲིལ་པོའི་དྲྭ་རྒྱ་ལག་རྩལ་ཡར་ཐོན་གྱི་རྩེ་མོར་སོན་པའི་སྐབས་འདིར་ང་ཚོའི་དེང་རབས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱང་ལག་རྩལ་དང་དྲྭ་སྦྲེལ་དང་ཁ་བྲལ་ཐབས་མེད་པར་གྱུར་ཡོད། ལག་རྩལ་གོང་འཕེལ་བྱུང་བ་དེས་ང་ཚོའི་དཔལ་ཡོན་གོང་འཕེལ་བྱུང་བར་མཚོན་ཞིང་། མི་སྒེར་དང་མི་རིགས་ཀྱིས་དེར་སྔོན་ཆད་དང་མི་འདྲ་བའི་བརྟེན་ཤུགས་ཆེ་བར་བཏང་ཡོད། དེས་མ་ཚད་ད་སྐབས་ལག་ཐོགས་ཁ་པར་ལག་རྩལ་གྱི་གསར་བརྗེ་ཐག་རིང་ནས་སྐད་ཅིག་ཉིན་ལ་འབྲེལ་གཏུགས་བྱེད་ཐུབ་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད།  ང་ཚོས་མི་སྒེར་དང་ཆེད་ལས་དུས་ཚོད་ཀྱི་གསང་དོན་དང་བདེ་འཇགས་དང་འབྲེལ་བ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད། ལག་ཐོགས་ཁ་པར་གྱི་མཁྲེམས་ཆས་ནུས་པས་དེའི་མཚམས་ཚད་ལ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འབད་བརྩོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་ལག་ཐོགས་ཁ་པར་ཡོད་ཚད་ཀྱི་འགག་རྩའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ཕྲ་ཕུང་དྲྭ་རྒྱའི་ལག་རྩལ་གྱིས་ཁ་པར་འདི་དག་གི་དྲྭ་སྦྲེལ་ཞབས་ཞུ་བྱེད་པར་སྟབས་བདེ་བསྐྲུན་ཡོད། ཕྲ་ཕུང་དྲྭ་རྒྱའི་ལག་རྩལ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་མི་སྒེར་དང་མི་རིགས་ཀྱི་སྟབས་བདེ་དང་། གསང་དོན། བདེ་འཇགས་བཅས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་ལ་གནོད་པའང་ཡོད། 5G སྐུད་མེད་དྲྭ་རྒྱའི་ལག་རྩལ་ཞེས་པ་ནི་དེའི་སྔ་རོལ་གྱི་4Gསྐུ་མེད་དྲྭ་རྒྱའི་ལག་རྩལ་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བའི་ཕྲ་ཕུང་དྲྭ་རྒྱའི་ལག་རྩལ་གྱི་ཐོན་རབས་ལྔ་པ་ལ་ཟེར། དེས་4G དང་བསྡུར་ན་ལྡབ་ ༢༠ ཡི་མྱུར་ཚད་མགྱོགས་པའི་གཞི་གྲངས་ཀྱི་མྱུར་ཚད་ཁས་ལེན་བྱས་ཡོད། དེས་ད་དུང་ཧ་ཅང་དུས་ཚོད་ཉུང་ཉུང་མཁོ་འདོན་བྱས་པ་དེས་འགོར་འགྱངས་ཉུང་བ་དང་བློས་འགེལ་ཆོག་པ་མཚོན་གྱི་ཡོད།  དེས་དུས་མཚུངས་འཕྲུལ་ཆས་ཡོ་བྱད་སྔར་བས་མང་བར་འབྲེལ་མཐུད་བྱེད་ཐུབ་པ་མ་ཟད།…

སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་རྒྱའི་དུས་རབས་ཀྱི་ལོག་བཤད་དང་དཀྲོག་གཏམ། Misinformation and Disinformation in the age of Social Media

དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་དུས་སྐབས་སུ་ང་ཚོ་མི་སྒེར་དང་ཆེད་ལས་འཚོ་བའི་ཁྲོད་དུ་དྲྭ་རྒྱས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བའི་གནས་བབ་སྣང་མེད་དུ་གཏོང་མི་རུང་། འདི་ནི་མཛུབ་མོ་གནོན་ཐེངས་གཅིག་གིས་འཛམ་གླིང་གི་མི་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་དོན་དང་། ལྟ་ཚུལ། བསམ་འཆར། འདུ་ཤེས་འཛིན་སྟངས་བཅས་བརྗེ་རེས་བྱེད་ཐུབ་པའི་ཆ་འཕྲིན་གྱི་དུས་རབས་ཤིག་རེད། མི་རྣམས་ཀྱིས་བསམ་འཆར་དང་བསམ་བློའི་འདུ་ཤེས་ཕན་ཚུན་ངོ་ཐུག་གདོང་འཕྲད་ཀྱིས་བརྗེ་རེས་བྱེད་སྐབས། དུས་རྒྱུན་དུ་ཁོ་ཚོས་གཅིག་གི་གཅིག་ལ་ཕན་ཚུན་དེ་བས་གཟབ་ནན་དང་བརྩི་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།  དྲྭ་སྦྲེལ་གྱིས་ཕྱོགས་ཁ་ཤས་ནས་མིང་མི་འགོད་པའི་འདུ་ཤེས་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་གྱི་ལོག་ལམ་དུ་ཁྲིད་དེ། མཐར་མི་རྣམས་ཀྱིས་དྲ་ཐོག་ཏུ་གནས་ཚུལ་གང་རུང་ཞིག་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པས། མི་གཞན་གྱི་འཆར་སྒོ་ལ་ཕོག་ཐུག་བཏང་བ་མ་ཟད། གནས་ཚུལ་ལམ་གསར་འགྱུར་རྫུན་མའི་སྦུབས་ལམ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་རེད། ཁ་ཤས་ཀྱིས་བསམ་བཞིན་དུ་བྱ་བ་འདི་སྒྲུབ་པ་དང་དུས་མཚུངས་ལ་ལས་ཀྱིས་གོ་མེད་ཚོར་མེད་ངང་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད། ལོག་བཤད་དང་དཀྲོག་གཏམ་སྒྲོག་པ་ནི་ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་ལོ་རབས་འདིའི་མུན་ནག་གི་ཕྱོགས་གཉིས་ཡིན། གསར་འགྱུར་རྫུན་མ་ཞེས་པའི་རྒྱུན་སྤྱོད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཅིག་ཡོད། གསར་འགྱུར་རྫུན་མའི་གཞི་རྩའི་སྒལ་ཚིགས་ལྟ་བུ་ནི་འཁྱོག་བཤད་དང་ལོག་བསྒྲགས་བྱེད་པ་བཅས་ཡིན། ལོག་བཤད་ཅེས་པ་ནི་བདེན་པ་ཡིན་མིན་ཞིབ་བརྩད་མེད་པར་གསར་འགྱུར་རྫུན་བཟོ་དང་བརྒྱུད་སྤེལ་མཉམ་སྤྱོད་བྱེད་པ་ལ་ཟེར། དེ་དག་མང་ཕལ་ཆེ་བ་གོ་རྟོགས་དང་ཤེས་ཡོན་གྱི་མ་འདང་བ། གོ་ནོར་ཐེབས་པ།…

ལག་ཁྱེར་ཁ་པར་ལ་ཞིབ་བཤེར་དང་ལྟ་སྐུལ་ཚོད་འཛིན་གྱི་གཡུལ་འགྱེད་ཁྲོད་ཀྱི་དྲྭ་ལམ་བདེ་འཇགས། Device Security in the Battle Against Censorship and Surveillance in Mobile Phones

ང་ཚོ་ནི་མཛུབ་མོ་གནོན་ཐེངས་གཅིག་གིས་གནས་ཚུལ་འཁོར་རྒྱུག་དང་བརྗེ་ལེན་བྱེད་ཐུབ་པའི་དྲྭ་རྒྱའི་གསར་བརྗེའི་དུས་རབས་ཤིག་གི་ནང་འཚོ་སྡོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དེ་ནི་དྲྭ་རྒྱ་དང་ལག་ཐོགས་ཁ་པར་སོགས་འཕྲུལ་ཆས་དར་འཕེལ་བྱུང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད། ཡིན་ནའང་ཡ་མཚན་ཆེ་བའི་གསར་བརྗེ་འདིའི་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནི། རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་མིག་སྔའི་སྲིད་དབང་དང་སྲིད་དབང་འཛིན་པའི་སྲིད་གཞུང་ལ་གཞིགས་ནས་དྲྭ་སྦྲེལ་ཞིབ་བཤེར་དང་ལྟ་ཞིབ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ནི་དབང་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཁུལ་གཞན་དག་ཏུ་འཁོར་རྒྱུག་བྱེད་པར་བཀག་འགོག་བྱེད་ཆེད་ཅིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། བཟང་སྤྱོད་དང་མི་མཐུན་པའི་འབད་བརྩོན་འདི་ནི་ཁོང་ཚོས་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྡལ་བཤིག་གཏོང་སྐབས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་གཟུགས་བརྙན་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཆེད་ཅིག་རེད། མི་སྒེར་གྱི་ཁ་པར་གློག་ཀླད་ནང་གི་གསང་དོན་དང་བདེ་འཇགས་ལ་གཟབ་ནན་བྱ་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་གལ་འགངས་ཆེན་པོ་ཡིན། ལྷག་པར་དུ་དྲྭ་རྒྱའི་རང་དབང་དང་གཏམ་བརྗོད་རང་དབང་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་བཀག་འགོག་བྱེད་པའི་ས་ཁུལ་དག་ཏུ་གལ་འགངས་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད།  ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༣ ལོར་ཁམས་བྲག་མགོར་ས་འགུལ་ཤུགས་ཆེན་ཞིག་བྱུང་ནས་སྡོད་ཁང་དང་མིའི་ཚེ་སྲོག་ལ་གནོན་སྐྱོན་ཆེན་པོ་ཐེབས། མ་འོངས་པར་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་གནོད་འཚེ་དེ་ལྟ་བུ་འགོག་ཐབས་སུ་བྲག་མགོའི་བོད་མི་ཚོས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར་ནས་རྒྱུ་ཆ་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་སྟོན་པའི་སྐུ་བརྙན་མཐོ་ཚད་ཕི་ཊི་ ༩༩ ཅན་ཞིག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ཟླ་བ་ ༡༠ ཚེས་ ༥…

བདེ་འཇགས་ཀྱི་འཕྲིན་གཏོང་སྟེགས་བུ་བདམས་ནས་ཉེན་བརྡ་བཏང་བ། The Wakeup call to choose secure communication platforms

Sysniverse ནི་རྒྱལ་ཁབ་200ལས་བརྒལ་བའི་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཉོ་མཁན་ཕལ་ཆེར་1250ཡོད་པའི་གློག་འཕྲིན་ཀུང་སི་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། དེའི་ནང་རང་འགུལ་འཕྲུལ་འཁོར་དང་། Verizon, T-Mobile, Vodafon, China Mobile, Airtel, Telefónica, América Móvil སོགས་འཛམ་གླིང་ཐོག་གི་སྒུལ་བདེའི་གཞི་རྟེན་ཆེས་མང་ཆེ་བ་ཚུད་ཡོད། ཀུང་སིས་སྒུལ་བདེའི་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱེད་འགན་འཁུར་མཁན་མི་འདྲ་བའི་དྲ་རྒྱ་སྦྲེལ་མཐུད་བྱེད་པར་སྤྱོད་པའི་ཞབས་ཞུ་མཁོ་འདོན་བྱས་ནས་དེའི་བར་གྱི་གཞི་གྲངས་བརྒྱུད་སྤྲོད་བྱེདཔ་དང། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཉིན་ལྟར་ཉོ་ཚོང་དང་། གླེང་མོལ། འབྲེལ་གཏུག་བཅས་དུང་ཕྱུར་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ syniverse…

བོད་ཀྱི་གློག་ཀླད་ཛ་དྲག་གྲ་སྒྲིག་ཚན་ཁག་གི་དུས་དེབ་འདོན་ཐེངས་དྲུག་པ།

༡.     རྒྱབ་ལྗོངས། ༡.༡ བོད་ཀྱི་གློག་ཀླད་ཛ་དྲག་གྲ་སྒྲིག་ཚན་ཁག་(TibCERT)གི་སྐོར། བོད་ཀྱི་གློག་ཀླད་ཛ་དྲག་གྲ་སྒྲིག་ཚན་ཁག་(TibCERT)གིས། དངོས་གཞིའི་མཉམ་འབྲེལ་གཞིར་བཟུང་གི་སྒྲོམ་གཞི་ཞིག་གི་འོག་ཏུ། བོད་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ལ་འཕྲད་བཞིན་པའི་དྲ་ཐོག་གི་ཉེན་ཁའི་རིགས་ཆུང་དུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་། བོད་ནང་གི་དྲ་རྒྱ་བཀག་སྡོམ་དང་གསང་མྱུལ། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་དྲ་ཐོག་གི་ཉེན་ཁ་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་སོགས་གཞི་ལ་བཞག་སྟེ།  བོད་མི་ཚོའི་འཕྲུལ་རིག་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་ནུས་པ་རྒྱ་བསྐྱེད་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ལ། མཐའ་དོན། བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཚད་མཐོ་ བའི་དྲ་ཐོག་གི་རང་དབང་དང་བདེ་འཇགས་ཁག་ཐེག་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན། ༡.༢ དམིགས་ཡུལ། བོད་ཀྱི་གློག་ཀླད་ཛ་དྲག་གྲ་སྒྲིག་ཚན་ཁག་གི་དུས་ཚིགས་འདིའི་དུས་དེབ་འདོན་སྤེལ་གྱི་དམིགས་ཡུལ་ནི།…

བོད་ཀྱི་གློག་ཀླད་ཛ་དྲག་གྲ་སྒྲིག་ཚན་ཁག་གི་དུས་དེབ་འདོན་ཐེངས་ལྔ་པ།

བོད་ཀྱི་གློག་ཀླད་ཛ་དྲག་གྲ་སྒྲིག་ཚན་ཁག་གི་དུས་ཚིགས་འདིའི་དུས་དེབ་འདོན་སྤེལ་གྱི་དམིགས་ཡུལ་ནི། བོད་ཀྱི་གློག་ཀླད་ཛ་དྲག་གྲ་སྒྲིག་ཚན་ཁག་གི་གསར་བྱུང་གནས་ཚུལ་བརྒྱུད་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུ་དང་། བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་འཕྲད་བཞིན་པའི་དྲ་ཐོག་གི་ཉེན་ཁའི་སྐོར་ལ་ལམ་སྟོན་གནང་རྒྱུ། འཛམ་གླིང་ཧྲིལ་པོར་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཤུགས་ཆེར་དར་ཁྱབ་འགྲོ་བཞིན་པའི་དུས་སྐབས་འདིར། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ལུས་སེམས་གཉིས་དང་དྲ་ཐོག་གི་བདེ་ཐང་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་ཐུབ་པའི་ཆེད་དུ་རོགས་རམ་གང་ཡོང་གནང་རྒྱུ། དེ་བཞིན་བོད་མི་ཚོའི་ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་སྐོར་གྱི་གོ་རྟོགས་སེལ་བའི་ཆེད་དུ། དེ་འབྲེལ་གྱི་རྒྱུ་ཆ་དང་རྒྱུན་ཤེས་སོགས་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་རྒྱུའི་དམིགས་འབེན་བཟུང་ཡོད།

TibCERT Bulletin Issue 5

Since the national lockdown in India has lifted, we have resumed giving trainings and working with TibCERT members to create and implement digital security policies. However, since the number of positive COVID-19 cases keeps rising, our Digital Security Ambassadors (DSAs) are providing virtual support whenever possible and taking the utmost precautions when working with stakeholders in person. As the percentage of people using computers and smartphones has increased, so has the cybersecurity risks for users. Unfortunately, some members of TibCERT have fallen victim to cyberattacks. However, our team has responded to each incident and successfully secured our stakeholders.